Şizofreni

Kişiliğin parçalanması, dış dünyayla olan bağların kopması, gerçeklik duygusunun kaybolması ve içeyönelik (otistik) düşünce yapısının yerleşmesiyle kendini belli eden bir psikoz. Şizofren kendine özgü bir dünyada yaşamakta, ilksel ve benmerkezci bir düşünce yapısına sahip bulunmaktadır. Kendi iç dünyasına çekilmiş olan şizofren bir düşler âleminde yaşa maktadır.
Bu hastalığa yakalanma yaşı özellikle 15-35 yaşları arasındadır. Vakaların büyük bir kısmında kalıtsal anıklık söz konusudur. Şizofreninin bellibaşh türlerini şu şekilde sıralayabiliriz: Basit şizofreni: Şizofreninin bu türünde hastalığa özgü tüm özellikler bulunmakla birlikte sabuklama, sanrı ve ağır davranış bozuklukları yoktur.
Hasta, sorumluluk istemeyen bir işte çalışabilir. Ancak, toplumsal ilişkilerde çok zorluk çeker. Bu tür şizofrenler otizmlerini besleyen ve bir sonuca varmayan okumalara ve incelemelere dalarlar. Çevreye göre bu tür şizofren orijinal, garip ve hayalci bir kimsedir. Hebefreni: Şizofreninin en ağır türüdür. Özellikle gençlik döneminde ortaya çıktığından, yunancada yeniyetme anlamına gelen hebe sözcüğünden türetilmiştir. Hareketsizlik, duyumsamazlık gibi durumlarla yerleşen bu sayrılıkta çoğunlukla nedensiz gülüşler ve gayesiz mimikler göze çarpmaktadır. Zihinsel etkinlik bölünmüş, garip, orijinal ve aykırılıklarla ve tuhaflıklarla yapılanmış fikirler tabloya hakim olmaya başlamıştır. Bu arada hasta çoğu kez yeni sözcükler uydurmaktadır (neolojizm). Duygusal yaşamın büyük bir uyumsuzluk içinde bulunduğu hebefreni-, de temeldeki ilgisizlik ve soğuk tekdüzeliliklebirlikte şiddetli itkilerin neden olduğu çılgın gülüşler, yıkıcı davranışlar vb. göze çarpmaktadır.
Paranoid şizofreni: Bu şizofreni türü genellikle 25-35 yaşlar arasında ortaya çıkar. Sahneye sabuklama egemendir. Ancak, bu sabuklanmalar paranoyada olduğu gibi sistemli değildir. İşitsel sanrılar ve zihinsel otomatizm sendromu sıklıkla görülür.
Katatonik şizofreni: Bu türde ruhdevimsel bozukluklar çok önemli bir yere sahiptir: Şaşkınlık, basmakalıplık (stereotiyi) olumsuzluk (negativizm) mütizm ve kendisine verilen 'besinleri reddetme gibi durumlara sıklıkla rastlanır. Bazen ruhdevimsel eylemsizlik bir tür kataleptik kasılmaya dönüşür. Diğer yandan aniden ortaya çıkan tehlikeli itkilere de rastlanmaktadır bazen. Hastadaki iletişim zorluklarına rağmen, negativizmini kısmen açıklayan alttan alta işleyen bir sabuklama söz konusudur. Şizofreninin katatoni türü şimioterapiden yararlanabilir.