Erteleme Davranışı
Erteleme
Erteleme davranışı, bireylerin önemli, yapılması gereken bir görevi yerine getirmek yerine, daha az öncelikli veya keyfi işlere yönelmeleri olarak tanımlanır. Bu, çoğu zaman kişinin hem verimliliğini hem de duygusal iyi oluşunu olumsuz etkileyen bir eğilimdir.
Erteleme davranışının arkasında çeşitli psikolojik faktörler yer alır. Korku, kaygı, mükemmeliyetçilik, motivasyon eksikliği, özgüven sorunları gibi nedenler, kişinin hedeflerini geciktirmesine yol açabilir. Bir işi mükemmel yapamayacağı korkusu, kişiyi o işe hiç başlamamaya itebilir. Bununla birlikte, yapılacak görevin zorlayıcı veya sıkıcı olması da ertelemeye katkıda bulunabilir.
Erteleme davranışını sürekli hale getiren kişiler, uzun vadede yoğun stres, zaman baskısı ve başarısızlık duygusu yaşayabilirler. Bu durum, kişisel ve profesyonel hedeflere ulaşmayı zorlaştırarak, bireylerin kendilerini yetersiz hissetmelerine sebep olabilir.
Ertelemeyi yönetmek ve üstesinden gelmek için birkaç strateji önerilebilir:
-
Görevleri parçalara ayırmak: Büyük ve zorlayıcı görünen bir işi daha küçük, yönetilebilir adımlara bölmek, başlayabilmeyi kolaylaştırır.
-
Zaman yönetimi tekniklerini kullanmak: Pomodoro tekniği gibi kısa çalışma ve mola döngülerine dayanan teknikler, odaklanmayı ve üretkenliği artırabilir.
-
Kendi kendine ödül sistemleri kurmak: Görevler tamamlandığında küçük ödüllerle kendini motive etmek, işi daha cazip hale getirebilir.
-
Kendini tanımak ve duygularla çalışmak: Kişinin erteleme nedenlerini keşfetmesi ve bu duygularla yüzleşerek başa çıkma yolları geliştirmesi, uzun vadede erteleme alışkanlığını azaltabilir.
Erteleme, kişinin kendi iç dünyasını anlamasına yönelik bir fırsat olabilir. Özellikle psikoterapi sürecinde, kişinin motivasyonunu, korkularını ve kaygılarını anlamak, erteleme davranışını çözmede derinlemesine bir çalışma sağlar.
Kaynakça:
Erteleme davranışına dair verdiğim bilgiler, psikoloji alanındaki genel literatür ve yaygın teorilerden yararlanarak oluşturulmuştur. Erteleme davranışını anlamak ve tedavi etmekle ilgili literatürde öne çıkan bazı temel kaynaklar şunlardır: 1-Piers Steel – The Procrastination Equation Piers Steel, erteleme davranışı konusunda geniş çapta tanınan araştırmalar yapmış bir uzmandır. Kitabında erteleme alışkanlığının bilimsel temellerini ve nasıl üstesinden gelinebileceğini açıklar. 2-Timothy A. Pychyl – Solving the Procrastination Puzzle Pychyl, erteleme davranışının nedenlerine dair araştırmalarıyla bilinir. Kitabı, ertelemeye neden olan psikolojik faktörleri basit ve anlaşılır bir dille ele alır. 3-Joseph R. Ferrari – Still Procrastinating? The No Regrets Guide to Getting It Done Ferrari, kronik erteleme davranışını inceleyen bir başka önde gelen araştırmacıdır. Kitabı, erteleme alışkanlığı olan bireylere pratik çözümler sunar. 4-APA (American Psychological Association) makaleleri ve araştırmaları Erteleme davranışıyla ilgili birçok bilimsel makale ve araştırma, APA gibi önde gelen psikoloji dergilerinde yayımlanmıştır. Özellikle, ertelemenin zihinsel sağlık üzerindeki etkileri ve tedavi yöntemleri bu kaynaklarda sıkça tartışılır. Bu kaynaklar, erteleme davranışının psikolojik dinamiklerini anlamak ve ele almak için faydalı olacaktır.